3. 'compound facial expressions of emotion'

Revisie op 1 oktober nav de presentatie avond/symposium.

De eerste hoofdstukken staan hier on line om een indruk van het boek te geven.

MASKERS BEWOGEN - is 100 pg. format 21 x 21, met dikke kaft in full color. Gebonden en geplakt. QR codes in het boek geven onmiddelijk verbinding via mobiele scan met historisch beeld en filmmateriaal.

MASKERS BEWOGEN Video verslag 

van de presentatie avond op 1 oktober is te vinden via de link -

Sjoerd Schwibettus onderzocht universele emoties in relatie tot het gebruik van maskers in fysiek spel. Naast historisch onderzoek en de werkzaamheid in de hedendaagse onderwijspraktijk,  ontwikkelde hij 3 series nieuwe maskers. Een nieuwe ‘familiegroep’, die voortgaat op de traditie van maskersfamilies uit de Commedia dell’Arte, Sartori en Jacques Lecoq.

De aanleiding voor het onderzoek was een artikel in de Volkskrant: 'Menselijk gezicht laat 21 emoties zien'. Een grap - dacht Schwibettus, want gepubliceerd op 1 april. Het bericht baseerde zich op de publicatie 'Compound facial expressions of emotion'  van Shichuan Du, Yong Tao, and Aleix M. Martinez, van het Center for Cognitive and Brain Sciences, The Ohio State University (2013). 

Schwibettus werkte met professionals uit het veld en studenten in zijn onderzoek. Met studenten toetste hij de werkzaamheid van de maskers en de wisselwerking met het fysiek theater.  Schwibettus werkte samen  met beeldend kunstenaars, artsen Emmy Chau en Datus Voorhorst en masker maker Frans Krom. Met het onderzoek en het boek MASKERS BEWOGEN  geeft Schwibettus een nieuwe impuls aan het vak. Hij zet de autonome kwaliteit van het masker spel centraal. 

ZIE VOOR MEER INFORMATIE EN CONTACT

BLOGSPOT SJOERDSCHWIBETTUS http://sjoerdschwibetus.blogspot.nl/

WalkingFaces maakt lijfelijke poezie.

De video films zijn origineel en van eigen origine.

De documentaires zijn weergaven van live performances.

WalkingFaces is van Sjoerd Schwibettus en omvat naast actuele films, documenten vanaf jaren 70 op mime - dans theater en installaties en performances.

3. 'compound facial expressions of emotion'

Proceedings of the National Academy of Sciences
en heeft de titel: 'Compound facial expressions of emotion'
door: Shichuan Du, Yong Tao, and Aleix M. Martinez
Department of Electrical and Computer Engineering, and Center for Cognitive and Brain Sciences, The Ohio State University, Columbus, OH 43210.

Deze toelichting op het in het Engels gepubliceerde onderzoek, is van Datus Voorhorst. Hij heeft hiermee de studie en publicatie 'Compound facial expressions of emotion' - 31 maart 2014, samengevat op de belangrijkste invalshoeken en uitgangspunten.

emotie is taal:

Wij reageren op onze omgeving met emoties.
Onwillekeurig uiten wij onze emoties. Daarvan zijn wij ons niet altijd bewust, maar anderen in onze omgeving nemen dit waar en reageren daarop. Het uiten en waarnemen van emoties heeft zo een belangrijke functie voor onze sociale samenhang en is verankerd in de mens.
Veel emoties geven een duidelijke gelaatsuitdrukking, zoals blijheid of kwaad.
Als iemand kwaad op ons is, zien we dat aan zijn houding, aan wat hij zegt, maar vooral aan zijn gezichtsuitdrukking. Daar reageren we op, bijvoorbeeld om de aanleiding tot het kwaad maken weg te nemen of door op onze beurt ook kwaad te worden vanwege de onterechte kwaadheid van de ander, met het doel dat hij zal inbinden.
Dit voorbeeld toont de rol van emotie-uitdrukkingen in onze communicatie.
Andere emoties zoals liefde geven een minder eenduidige en te onderscheiden gelaatsuitdrukking en zijn er veel tegengestelde emotiekleuren bij betrokken. Het ligt dan vaak aan de context en samenhang met lichaamstaal net als taal.

3.1 gelaatskenmerken
Gelaatskenmerken zijn eeuwenlang geduid. Had je doorlopende wenkbrauwen, dan was je onbetrouwbaar. Een terugvallende kin is gebrek aan wilskracht. Een te grote neus? Eigenwijs! De studie hiernaar, de gelaatkunde, werd in het verleden vermengd met astrologie, waarzeggerij en zwarte kunsten.
Als we iemand zien, hebben we meteen al een oordeel: hij is al dan niet aardig, betrouwbaar etc. Empatisch ingestelde mensen zijn vaardig in het duiden van emoties.
Bij de ontwikkeling van zijn evolutietheorie bestudeerde Darwin de emoties bij mens en dier. Hij ontdekte dat het uiten van emoties erfelijk bepaald is en universeel voor de gehele mensheid.

FACS en AU's

De gezichtsuitdrukkingen werden door Paul Ekman in 1978 wetenschappelijk hanteerbaar gemaakt door het coderingssysteem FACS (Facial Action Coding System): elke samentrekking van een gelaatsspier (AU: Action Unit) kreeg een nummer. Zo betekent bij voorbeeld AU 12: samentrekking van de 'grote jukbeenspier' (musculus zygomaticus major), dat de mondhoeken worden naar buiten richting het jukbeen getrokken. In de volksmond wordt dit vaak aangeduid als de lachspier omdat de grote jukbeenspier hiervoor wordt ingezet.

Het coderingsysteem FACS en de daarbinnen geldende Action units(AU's ) van de afzonderlijke spiergroepen zijn een resultaat van onderzoek met elektrische elektroden op geisoleerde gezichtsspieren, waarmee Darwin als eerste al opzienbarende ontdekkingen deed.

zes basis emoties

Wetenschappelijk onderzoek concentreert zich op uitdrukkingen van zes ‘basis emoties’.
De zes basis uitdrukkingen van emoties hebben typische gelaatstrekken, die bij de andere emoties minder voorkomen:

• Blij: de mondhoeken worden naar het jukbeen getrokken en de wangen omhoog, waardoor de ogen vanuit de onderkant vernauwen. 
• Verrast: Ogen zijn opengesperd, wenkbrauwen omhoog, mond valt open 
• Bang: mond wordt verbreed, ogen open (overgang van verrast) met gespannen wenkbrauwen 
• Walging: bovenlip en neusvleugels worden naar boven getrokken 
• Verdrietig: binnenste deel wenkbrauw omhoog, buitenste deel wenkbrauw en ooglid omlaag, mondhoeken omlaag 
• Boos: wenkbrauwen fronsen omlaag en naar elkaar toe, gespannen lippen op elkaar geperst, dan wel tanden laten zien.

Bij deze emotie uitdrukkingen is er een continue overgang van een neutrale uitdrukking naar de extreme uitdrukking van een bepaalde emotie (bijvoorbeeld van neutraal, via verstoord naar boos, kwaad, furieus, woest).

3.2 PNAS publicatie afbeeldingen:

Dit is een afbeelding uit de PNAS publicatie van Shichuan Du, Yong Tao, and Aleix M. Martinez. Het is een volledig overzicht van de 21 emotie uitdrukkingen die zij als universeel herkenbaar mogelijk vinden. Daarbij is de 22e uitdrukking A  als neutraal benoemd en is gegeven als referentie. 

van 6 samengestelde emoties zijn hier de AU's afgebeeld: dit is een resultaat van het combineren van de AU's van de 2 basisemoties die de samengestelde emotie bepalen. De samenstelling houdt ook uitsluiting in van AU's die niet in de samengestelde emotie uitdrukking passen. Deze uitsluiting maakt het complexer de onderliggende emoties van de samenstelling te zien.

3.3 compound facial expressions ('samengestelde gezichts uitdrukkingen')

Op 31 maart 2014 werd in de Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS ) een onderzoek gepubliceerd waarbij getoond werd dat naast de 6 basis emoties er 15 tussenliggende (dubbele) emoties zijn met typische gelaatsuitdrukkingen. Totaal dus 21.
Zo’n dubbele emotie is b.v. blij-verrast. Er is een continue overgang van blij naar verrast, waarbij de gekozen blij-verrast uitdrukking een keuze is in dat continuüm.
Proefpersonen werden gevraagd zich een bepaalde emotie in te beelden en uit te drukken. Foto’s hiervan werden beoordeeld en de spieractiviteiten gemeten. De softwaretoepassing staat beschreven in de PNAS publicatie.
Het blijkt dat de dubbele emoties in het algemeen beide emoties tegelijk uitdrukken. Als echter die twee basis emoties tegenstrijdige spieractiviteiten vertonen, blijft die werking achterwege. Om dezelfde reden wordt de emotie blij niet gecombineerd met droefheid. Het is immers niet mogelijk voor een vaststaande uitdrukking de mondhoeken tegelijkertijd omhoog en omlaag te trekken. Zo ontbreekt eveneens blij-kwaad en blij-bang.
Opmerkelijk is voorts dat tussen walgend en kwaad drie verschillende tussenemoties beschreven worden: walgend-kwaad, hatend en ontzet (appalled).

Noot: Voor de volledige Engelse benaming en gebruikte Nederlandse synoniemen: zie hoofdstuk 7. namen emotie uitdrukkingen op het gezicht.

Bij het onderzoek werden 230 Amerikaanse proefpersonen (m/v) onderzocht van diverse rassen, veelal studenten aan de universiteit. Nadat zij voor een spiegel een emotie uitdrukking geoefend hadden, werden zij gefotografeerd, waarbij zij zich een situatie voorstelden die de gezochte emotie zou uitroepen. Bijvoorbeeld bij ‘bij verbaasd’ werd ingebeeld, dat zij plotseling geweldig goed nieuws te horen zouden krijgen. Zo werden er 5060 foto’s gemaakt, die met computerprogramma’s geanalyseerd werden. Automatisch werden de wenkbrauwen, vorm van de ogen en plaats van de pupil, vorm van neus, mond en kin gedetecteerd. Indien een AU (Action Unit, gelaatstrek) bij meer dan 70% van de personen bij een bepaalde emotie uitdrukking vertoond werd, dan werd dit als typisch voor die emotie uitdrukking aangemerkt. Indien minder dan 70% maar meer dan 20% van de personen de AU vertoonden, dan werd het voorkomende percentage vermeld. Minder dan 20% werd buiten beschouwing gelaten. Dit alles resulteerde in een lijst waarbij per emotie uitdrukking precies aangegeven werd welke AU (spiertrekking in het gelaat) bij die emotie uitdrukking hoort Uitsluitend de informatie van deze lijst werd gebruikt om de typische maskers serie 2 te maken. Andere informatie werd ter zijde geschoven.

Noot: Voor de volledige Engelse benaming en gebruikte Nederlandse synoniemen: zie hoofdstuk 7. namen emotie uitdrukkingen op het gezicht.

4. Namen van emoties en hun versleuteling voor observaties en spel

alfabet	Name English	naam Nederlands	random 2	random 3
A	neutral	neutraal		33
B	happy	blij	17	16
C	sad	verdrietig	16	26
D	fearful	bang	5	19
E	angry	boos	1	25
F	surprised	verbaasd	3	28
G	disgusted	walgend	4	32
H	happily surprised	blij verbaasd	19	11
I	happily disgusted	blij walgend	10	34
J	sadly fearful	verdrietig bang	14	13
K	sadly angry	verdrietig boos	13	35
L	sadly surprised	verdrietig verbaasd	12	14
M	sadly disgusted	verdrietig walgend	15	36
N	fearfully angry	bang boos	6	12
O	fearfully surprised	bang verbaasd	9	29
P	fearfully disgusted	bang walgend	8	37
Q	angrily surprised	boos verbaasd	11	22
R	angrily disgusted	boos walgend	20	20
S	disgustedly surprised	walgend verbaasd	7	24
T	appalled	ontzet, onthutst	21	15
U	hatred	hatend	18	17
V	awed	verbijsterd, waanzinnig	2	31

Verklaring:

kolom a : aanduiding naar alfabet

kolom b: Engelse benaming

kolom c: Nederlandse benaming   

kolom d: randomgetal in maskers serie 2

kolom e: randomgetal in maskers serie 3

Als je er taal technisch over nadenkt is  een combinatie - samentrekking van 2 emotie namen wat vreemd. Het is zeker geen gemeengoed. Je zou er nieuwe benaming voor moeten vinden.

We hebben hier gekozen dichtbij de Engelse benaming te blijven.

Het eerste deel van de dubbele naam duidt mogelijk op het vertrekpunt:  bijvoorbeeld van boos naar verbaasd. In het artikel lijkt de eerste emotienaam de meer kleinere ingetogen emotie te noteren en dan de daaruit voortkomende grootsere meer gebarende emotie. De publicatie geeft echter geen echte reden.

Voor awed, appalled is lang gezocht voor herkenbare benaming in Nederlands: het ontzagwekkende imponerende overdonderende van awed leek ons het meest terug te vinden in verbijsterd of waanzinnig.

Evenzo lijkt  het ontzet, onthutst zijn - goed aan te sluiten bij de verschillende gegeven intenties van appalled. Bij fearfully angry, awed en appalled is er een grote mate van boos, bang, verbaasd, maar ook walging, en verdriet. doen mee.